علت نحس بودن ماه صفر
باشگاه خبرنگاران سایت تفریحی اولی ها سعی دارد در زمینه متفرقه دینی مطلبی را در رابطه با علت نحس بودن ماه صفر در اختیار شما قرار دهد . در این مقاله با ما همراه باشید .
سعد و نحس بعضی ایام در اسلام به دلیل وقایعی که در آن اتفاق افتاده، پذیرفته می شود تا به این وسیله مردم به وقایع گذشته توجه داشته باشند و از آن عبرت بگیرند و برای دفع آن به خداوند متوسل گردند. با فرا رسیدن ماه صفر، برخی از افراد فکر می‌کنند که این ماه دارای نحسی می باشد و زمانی که وارد این ماه می‌شوند، هیچ کاری را آغاز نمی‌کنند تا مبادا فرجامی نحس داشته باشد! سعد و شومی ایام تأثیری در زندگی انسان دارد؟ برای پاسخ به این سؤال ابتدا تعریفی از دو واژه «سعد» و «نحس» ارائه می‌شود و سپس برای بررسی صحت یا سقم نحسی ایام مختلف به ویژه ماه صفر، به قرآن کریم رجوع می‌کنیم.
علت نحس بودن ماه صفر – معنای لغوی سعد و نحس
«سعد» به معنای فراهم شدن امور و مقدمات الهی برای رسیدن به خیر دنیوی و اخروی می باشد و در مقابل آن، تفاوت و یا نحس قرار گرفته است . «نحس» در لغت به معنای سرخ شدن افق همچون مس گداخته می باشد و در اصطلاح به هر چیز شوم نحس گفته می‌شود. فراهم نشدن مقدمات و امور کارها نیز نحس تلقی می گردد .
علت نحس بودن ماه صفر – نحوست ایام از نظر آیات قرآن
- در آیات قرآن تنها در 2 مورد اشاره به «نحوست ایام» شده :آنجا که می‌فرماید: «ما تندباد وحشتناک و سردی را «فِی یوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرٍّ» (در یک روز شوم مستمر) بر آنها فرستادیم که مردم را همچون تنه‌های نخل ریشه‌کن شده از جا بر می‌کند».
- در آیه‌ای دیگر می‌فرماید: «فَأَرْسَلْنا عَلَیهِمْ رِیحاً صَرْصَراً فِی أَیامٍ نَحِساتٍ» مانند بادی سخت و سرد در روزها شومی بر آنها مسلّط ساختیم».
علت نحس بودن ماه صفر – مبارک بودن ایام از نظر آیات قرآن
در نقطه مقابل، تعبیر «مبارک» نیز در بعضی از آیات قرآن دیده می‌شود، چنان که در رابطه با شب قدر می‌فرماید: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَهٍ مُبارَکَهٍ» ما قرآن را در شبی پربرکت نازل کردیم».(5) به این ترتیب قرآن فقط اشاره سربسته‌ای به این مسئله دارد، پس می‌توان گفت تا به حال اصل سعد و مبارک بودن بعضی ایام و نحس بودن بعضی روزها را به صورت مختصر پذیرفته است.
علت نحس بودن ماه صفر – دیدگاه علامه طباطبایی و آیت‌الله مکارم درباره نحسی ایام
نظر مفسران در این باره خواندنی است
– علامه سید محمدحسین طباطبایی در ذیل آیه 19ـ20 قمر فرمودند : «از نظر عقلی نمی‌توان دلیلی اقامه کرد که فلان زمان نحس است و فلان وقت سعد، چون اجزای زمان مثل هم هستند و ما هم که بر علل و اسباب مؤثر در حوادث احاطه علمی نداریم تا بگوییم فلان قطعه از زمان نحس است و قطعه دیگر سعد، امّا از نظر شرعی دو آیه در قرآن داریم که ظاهر این آیات و سیاق آنها بیش از این دلالت ندارد و آن ایام خاص (هفت شبانه روز) که عذاب بر قوم ثمود ارسال شد، روزهای نحسی بوده‌اند، ولی دیگر نمی‌رساند که حتی همان روزها در هفته بعد و در ماه بعد و … ایام نحس هستند.
چون اگر تمام آن ایام نحس باشند در تمام سال، لازمه‌اش این است که تمام زمان‌ها نحس باشند و همچنین ظاهر آیاتی که دلالت بر سعد بودن ایام دارد به خاطر همراهی آن ایام با امور بزرگ و افاضات الهی و کارهای معنوی است، مثل امضا تقدیر است، نزول ملائکه و روح، انجام عبادات… و اخبار هم نتیجه‌اش این است که نحس بودن ایام به خاطر کارهای زشتی است که در آن واقع شده است و سعد بودن ایام به خاطر کارهای نیک دینی و یا عرفی است، امّا اینکه قطعه‌ای از زمان خاصیت تکوینی سعد و نحس داشته باشد، قابل اثبات نیست.
– آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی : از نظر عقل محال نیست که اجزا زمان با یکدیگر تفاوت داشته باشند، بعضی دارای ویژگی‌های نحوست و بعضی ویژگی‌های ضد آن هرچند عقلاً قابل اثبات نیست، ولی از نظر شرعی اگر دلیلی باشد قابل پذیرش است و مانعی برای آن نیست».
بعد ایشان در تفسیر نمونه روایات را مورد بررسی قرار می‌دهد و بهترین راه جمع را میان اخبار مختلف در این باب این می‌داند که اگر روزها هم تأثیری داشته باشند به فرمان خدا است، هرگز نباید برای آنها تأثیر مستقلی، قائل شد و از لطف خداوند خود را بی‌نیاز دانست وانگهی نباید حوادثی را که غالباً جنبه کفاره اعمال نادرست انسان دارد به تأثیر ایام ارتباط داد و خود را تبرئه کرد.
علت نحس بودن ماه صفر – آیا روایات از نحسی ایام سخن به میان آورده‌اند
مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم در رابطه با اینکه آیا ائمه معصومین درباره سعد و نحس بودن ایام سخنی به میان آوردند یا خیر ، این چنین پاسخ داد : در روایات اسلامی به احادیث زیادی در زمینه «نحس و سعد ایام» برخورد می‌کنیم که هر چند بسیاری از آنها روایات ضعیف هستند، ولی در بین آنها روایات معتبری داریم که به برخی روایات اشاره می‌کنیم:
-از امیرمؤمنان(ع) درباره روز «چهارشنبه» و فال بدی که به آن می‌زند و سنگینی آن و اینکه منظور کدام چهارشنبه است، سؤال شد، حضرت فرمودند : فرمود چهارشنبه آخر ماه است که در محاق اتفاق افتد و در همین روز «قابیل» برادرش «هابیل» را کشت… و خداوند در این روز چهارشنبه تندباد را بر قوم عاد فرستاد، بنابراین بسیاری از مفسران به پیروی از روایات، آخرین چهارشنبه هر ماه را روز نحس می‌دانند و از آن به «اربعاء لاتدور» تعبیر می‌کنند، یعنی چهارشنبه‌ای که تکرار نمی‌شود.
-در بعضی دیگر از روایات می‌خوانیم که روز اوّل ماه روز سعد و مبارکی می باشد ، چرا که آدم در آن آفریده شد و همچنین روز 26 چرا که خداوند دریا را برای موسی شکافت.
– امام صادق(ع) درباره نوروز فرمودند : «روز مبارکی است که کشتی نوح بر جودی قرار گرفت و جبرئیل بر پیامبر اسلام نازل شد و روزی است که علی(ع) بر دوش پیامبر(ص) رفت، بت‌های کعبه را شکست و داستان غدیر خم مصادف با نوروز بود.
علت نحس بودن ماه صفر – چرا سعد و نحس بعضی ایام پذیرفته شده است؟
علت های این امر را چند چیز می‌توان دانست :
1- وجود وقایعی که در این ایام واقع شده است سبب سعد و یا نحس آن شده ، آن چنان که در بعضی از روایات دیگر می‌خوانیم که روز سوّم ماه روز نحسی می باشد ، چرا که آدم و حوا در آن روز از بهشت رانده شده و لباس بهشتی از تن آنها کنده شد و یا اینکه روز هفتم ماه روز مبارکی است، چرا که حضرت نوح سوار بر کشتی شده است .
2- توجه دادن مسلمین به حوادثی که در گذشته اتفاق افتاده است تا رفتار و اعمال خود را بر حوادث تاریخی سازنده تطبیق دهند و از حوادث مخرّب و روش بنیان‌گذاران آنها فاصله بگیرند.
بنابراین در روایات فراوان سعد و نحس ایام را با بعضی از حوادث مطلوب یا نامطلوب پیوند خواهد داد ، خصوصاً در مورد روز عاشورا که بنی‌امیه به گمان پیروزی (ظاهری) بر اهل‌بیت آن روز مسعود و مبارکی می دانست و در روایات شدیداً تبرک به آن روز نهی شده است و حتی دستور دادند که آن روز را روز ذخیره آذوقه سال و همانند آن قرار ندهند، بلکه کسب و کار را در آن روز تعطیل کرده و عملاً از برنامه بنی‌امیه فاصله گیرند، پس توجه دادن اسلام به سعد و نحس ایام برای این است که به یک سلسله حوادث تاریخی آموزنده توجه شود.
3- توسل و توجه به ساحت قدس الهی و استمداد از ذات پاک پروردگار، طبق آن در روایات متعددی توصیه شده است که در روزهایی که نام نحس بر آن قرار داده شده با دادن صدقه و یا خواندن دعا و قرآن و توکل بر ذات الهی و استمداد از لطف او خود را بیمه کنید.
4- توجّه به این نکته که معمولا حوادث جنبه کفاره اعمال نادرست خود انسان می باشد و ایام ارتباط و تأثیر مستقیم ندارد، بلکه ایام را می‌توان با توبه و استغفار به روزهای مبارک و سعد تبدیل کرد.
علت نحس بودن ماه صفر – دعایی که هر روز ماه صفر خوانده شود
در هر صورت نحس بودن ماه صفر به معنای متوقف کردن اموری همانند خرید و فروش و سایر فعالیت‌ها نیست، بلکه باید با خواندن دعاهایی که برای دفع نحوست این ماه وارد شده همانند دعایی که شیخ عباس قمى در کتاب مفاتیح در اول اعمال ماه صفر آورده شده است را 10 مرتبه در هر روز بخوانیم تا این نحوست بر طرف گردد ، با این وجود براى دفع نحوست این ماه، هیچ چیز بهتر از صدقه دادن و دعاها و استعاذه وارده نیست :
«یا شَدیدَ الْقُوی وَیا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِکَ جَمیعُ خَلْقِکَ فَاکْفِنی شَرَّ خَلْقِکَ یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَصَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّیبینَ الطَّاهِرینَ»
علت نحس بودن ماه صفر – نتیجه‌گیری
در اسلام سعد و نحس بعضی از روزها به دلیل وقایعی که در آن اتفاق افتاده، پذیرفته می شود تا به این وسیله مردم به وقایع گذشته توجه داشته باشند و از آن درس‌ها و عبرت‌ها بگیرند و برای دفع آن به خدا متوسل شوند، از او مدد جویند و از مجازات و مکافات اعمال خویش غافل نشوند .
هر چند افراط در مسأله سعد و نحس ایام یه هیچ وجه مورد پذیرش اسلام نبوده و نیست، اینکه انسان به هر کاری بخواهد دست بزند، مثلاً به سراغ سعد و نحس ایام برود و عملاً از بسیاری فعالیت‌ها باز بماند، نه مورد تأیید عقل می باشد و نه مورد تأیید شرع است ، درست نیست که انسان به جای بررسی عوامل شکست و پیروزی خود، گناه همه شکست‌ها را به گردن شومی ایام اندازد، بدون شک چنین کاری جز فرار از حقیقت و تبیین خرافی حوادث زندگی نیست.
اما درباره ماه صفر باید گفت: چون در این ماه رحلت پیامبر اکرم(ص) و چند تن از امامان معصوم(ع) اتفاق افتاده ، در روایات آمده که برای دفع آفات و بلایای این ماه، بسیار صدقه دهند، نه از آن جهت که به آن معنا نحس باشد، بلکه به دلیل از دست دادن پیامبر(ص) برای مردم روزهای خوبی نمی باشد .